การอ่านโน้ตดนตรีสากล

โน้ตดนตรีคือเครื่องหมายที่แทนค่าเสียงดนตรีนั่นเองเพื่อให้มีความเป็นสากลในการบันทึก
เช่นการเขียนหนังสือให้คนอ่านหนังสืออ่านอ่าน แต่โน้ตใช้บันทึกดนตรีให้นักดนตรีเล่น 

เราจะแบ่งพิจารณาใน 2 ลักษณะคือ

                      – ระดับเสียงสูงต่ำของโน้ตดังกล่าว โดยสามารถทราบจากระบบ “บรรทัด 5 เส้น” (staff)

– ระยะความสั้นยาวของเสียงดังกล่าวหรือเรียกว่าจังหวะ โดยจะทราบจากลักษณะของตัวโน้ต  

  เช่นโน้ตตัวกลม ตัวดำ เป็นต้น

บรรทัด 5 เส้น (Staff)

เกิดจากเส้นตรง 5 เส้น ขีดซ้อนกันในแนวดิ่ง ซึ่งจะบอกให้ทราบถึงระดับเสียงของดนตรี
หรือตัวโน้ตนั้นว่าเป็นเสียงอะไร โดยที่แต่ละเส้นและช่องระหว่างเส้นทั้ง 5 นั้นจะมีค่าเสียงที่ต่างกันจากเสียงต่ำไปหาสูงถ้าไล่จากเส้นล่างไปหาเส้นบน ดังนั้นจะได้เสียงประจำเส้นและช่องต่าง ๆ ของ staff ดังนี้

โดยที่ระดับเสียงต่ำจะอยู่ด้านล่างของ staff และเมื่อระดับเสียงนั้นสูง หรือต่ำเกินกว่าในบรรทัด 5 เส้นปกติ จะเขียนเส้นขนานเล็ก ๆ ที่ด้านบนเพื่อบันทึกโน้ตเมื่อระดับเสียงสูงกว่าในบรรทัด 5 เส้นปกติ และในทางตรงกันข้ามถ้าระดับเสียงต่ำกว่าปกติก็จะเขียนเส้นดังกล่าวขนานกับบรรทัด 5 เส้นด้านล่าง ซึ่งเส้นดังกล่าวนี้เรียกว่า”เส้นน้อย” ( Leger Line)

สำหรับระดับเสียงของดนตรีสากลนั้นมี 7 เสียง แทนด้วยตัวอักษร 7 ตัวแรกของภาษาอังกฤษ คือ A, B, C, D, E, F และ G แต่ในการอ่านจะเริ่มจาก C และอ่าน C = โด , D = เร , E = มี , F = ฟา , G = ซอล ,   A = ลา , B = ที จากนั้นก็จะวนกลับไปที่ C (โด) แต่จะมีระดับเสียงที่สูงกว่า C ตัวแรก (เรียกว่าเสียงสูงกว่า 1 อ๊อกเท็ป [Octave])

ตัวโน้ต (Note)

ตัวโน้ต เป็นสัญลักษณ์ที่ใช้บันทึกแทนระดับเสียง และความยาวของเสียง ส่วนประกอบสำคัญของตัวโน้ต ได้แก่ ส่วนหัวตัวโน้ต และส่วนหางตัวโน้ต ซึ่งขึ้นอยู่กับลักษณะโน้ตต่าง ๆ

เมื่อตัวโน้ตอยู่ต่ำกว่าเส้นที่ 3 หางตัวโน้ตจะชี้ขึ้น

เมื่อตัวโน้ตอยู่สูงกว่าเส้นที่ 3 หางตัวโน้ตจะชี้ลง

เมื่อกลุ่มตัวโน้ตอยู่เส้นที่ 3 หางตัวโน้ตจะชี้ขึ้นหรือลงก็ได้ ขึ้นอยู่กับกลุ่มตัวโน้ต

ค่าของตัวโน้ต

ค่าตัวโน้ต ลักษณะตัวโน้ตมีหลายลักษณะ ค่าตัวโน้ตลักษณะต่าง ๆ สามารถเปรียบเทียบค่าความยาวโน้ต และมีชื่อเรียกลักษณะโน้ตต่าง ๆ ดังนี้

การเปรียบเทียบค่าตัวโน้ต 

 แผนภูมิเปรียบเทียบค่าตัวโน้ต

 จะเห็นว่าค่าจังหวะนับของโน้ตตัวกลมมากที่สุด ตัวขาว ตัวดำ ตัวเขบ็ต 1 ชั้น ตัวเขบ็ต 2 ชั้นและตัวเขบ็ต 3 ชั้น จะมีค่าลดลงทีละครึ่งตามลำดับ

กุญแจ (Clef)

กุญแจ คือ สัญลักษณ์ทางดนตรีที่บันทึกไว้ที่บรรทัดห้าเส้น เพื่อกำหนดระดับเสียงโน้ตที่อยู่ในช่องและอยู่บนเส้นของบรรทัดห้าเส้น กุญแจที่ใช้ในปัจจุบันมี 3 แบบ (แต่จะยกตัวอย่างให้ 2 แบบ) ดังนี้

กุญแจซอล หรือกุญแจ G (G clef) 

คือ กุญแจที่กำหนดให้โน้ตซอล (G) อยู่บรรทัดเส้นที่ 2 ใช้กับเครื่องดนตรีที่มีช่วงเสียงที่สูง เช่น กีตาร์ ไวโอลิน ทรัมเป็ต ฯลฯ

กุญแจฟา หรือกุญแจ F (F clef) 

คือ กุญแจที่กำหนดให้โน้ตฟา (F) อยู่บนเส้นที่ 4 กุญแจชนิดนี้นิยมใช้กับเสียงร้องหรือเครื่องดนตรีที่มีเสียงต่ำ เช่น เชลโล เบส ทรอมโบน ฯลฯ

 การเรียกชื่อโน้ตในกุญแจ ทั้ง 2 กุญแจ